Zenička medresa obilježava 300 godina postojanja, školovanje se nastavljalo i u Istanbulu

Sultan Ahmedova medresa u Zenici sagrađena je 1720. godine preko puta sadašnje Sultan Ahmedove džamije, poznatije kao Čaršijske, a ustanova je bez prestanka radila čak 226 godina. Iako je napravljena 1720. godine prvi pisani dokumenti koji govore o njoj pronađeni su u vidu privatnog popisa učenika medrese s kraja 19. vijeka, a sačinio ih je Muhammed Seid Serdarević.

U to vrijeme, medrese su bile jedine škole u kojima se stjecalo veće i šire obrazovanje dok se za stručna zvanja pripremalo na drugačiji način, a brojni polaznici medrese za znanjem su tragali i u neuslovnim prostorijama koje su godinama postale dotrajale, ali i male s obzirom na to da je broj učenika bio sve veći.

Današnji objekat medrese se u potpunosti razlikuje od prvobitnog. Stara zgrada medrese srušena je 1923. godine, a 23. septembra 1927. godine završena je gradnja nove zgrade medrese, čiji izgled do danas nije promijenjen.

Medresa je izgrađena zahvaljujući donacijama zeničkih sela, ali i pojedinaca među kojima su na početku bili istaknuti vakufi Ševkaga Husremović koji je donirao 250 kruna, Ali ef. Harmandić sa 120 kruna i Hanuma H. Husremovića s 50 kruna. Sredstva za gradnju objekta prikupljana su po selima, ali i od firmi koje su u to vrijeme radile da bi se u konačnici sagradila nova zgrada koju je otvorio reis-ul-ulema Čaušević.

Medresa je napravljena kao zgrada orijentalnog tipa i ima oblik pravougaonika s prostorijama unaokolo i nenatkrivenim dvorištem u sredini koje krasi šadrvan. Medresa je naredbom partizanskih vlasti zatvorena 1946. godine i tada je prestala s radom, a u njene prostorije uselilo se osam porodica, a nakon toga i Muzička škola.

Otvorenjem sadašnjeg Doma armije niža muzička škola se iselila iz ovog objekta, a porodice su živjele sve do 1969. godine kada se objekat stavlja na raspolaganje muzejskim potrebama. Tadašnjom restauracijom izgled medrese je sačuvan te je kao arheološki muzej korištena sve do 1992. godine kada se vraća u nadležnost Medžlisa islamske zajednice Zenica.

Prema pisanim dokumentima u medresi su se osim islamskih predmeta izučavali i historija, geografija, fizika, njemački jezik, hemija, pedagogija, higijena i drugi… Većina visoko obrazovanog stanovništva zeničke regije prije nastavka školovanja na visokim i višim školama u Sarajevu i Istanbulu početno znanje je stjecalo u ovoj medresu. Od trenutka otvorenja medrese 1927. godine pa do 1946. godine kroz medresu su prošla 443 učenika i učenice.

Povodom 300 godina postojanja medrese BH Pošta je, kako je kazao Mirsad Mujić, generalni direktor, kao društveno-odgovorna kompanija nastavila izdavanjem poštanskih maraka davati značaj jubilejima i datima iz bh. historije.

Poštanska marka nosi motiv poslovne zgrade Medžlisa Islamske zajednice Zenica koja je smještena u neposrednoj blizini Muftijstva zeničkog i Sultan-Ahmedove (Čaršijske) džamije, a koja je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Promocija je bila prilika da se prvi štampani primjerci poštanske marke dodijele reisu-l-ulemi dr. Husein ef. Kavazoviću, muftiji zeničkom hfz. dr. Mevludin ef. Dizdareviću, doc. dr. Ejub ef. Dautoviću, predsjedniku Izvršnog odbora Medžlisa Islamske zajednice Zenica Muhamedu Begagiću te autoru dizajna poštanske marke Saladinu Pašaliću.

Elmedin Mehić / Klix